SOSYAL FOBİ

Danışanlarımız genelde aşağıdakilere benzer şikayetler ile başvururlar:

“Tanımadığım insanların olduğu ortamlarda bulunmak istemiyorum. Hele bir de sadece tanıdığım insanlar bile olacak olsa sunum yapmam falan gerekiyorsa her yanımı ateş basıyor sanki… Günler öncesinden nasıl kötü duruma düşeceğime dair onlarca senaryo kuruyorum kafamda, bunları düşünürken için daralıyor. Sunum zamanı geldiğinde de başaramayacağım, rezil olacağım korkusu sarıyor beni. Önce avuçlarım terliyor, yüzüm sanki alev alev yanıyor. Sonra boğazıma bir yumru oturuyor, sanki hiç sesim çıkmayacakmış gibi geliyor. Bunları saklamaya çalışıyorum, ama saklamaya çalıştıkça her şey daha da kötü oluyor, söyleyeceklerimi şaşırıyorum.”

Sosyal fobi, kişinin başkaları tarafından gözlemleneceğini, değerlendirileceğini düşündüğü bir ya da birden çok sosyal durumda/ortamda belirgin bir korku ya da kaygı duymasıdır. Sosyal ortam/durumlara örnek olarak başka biri ile karşılıklı konuşma, yeni insanlar ile tanışma, kalabalık bir kafede yemek yeme, sınıfta/işte sunum yapma verilebilir. Kişi, bahse konu sosyal ortamda küçük düşeceğinden, kötü bir performans gösterip yargılanacağından, dışlanacağından, uygunsuz bir şekilde davranıp utanç duyacağından korkabilir. Herkes zaman zaman benzer endişeler yaşayabilir, ancak sosyal fobisi olan kişilerde söz konusu sosyal durum ve ortamlar nerede ise her zaman aşırı kaygı ve korkuya neden olur, kişi zamanla bu tip ortamlardan kaçınmaya başlar ve günlük hayatı olumsuz etkilenir.

Sosyal fobisi olan kişiler, kendilerinde korku uyandıran sosyal durum ortaya çıkmadan saatler, bazen günler önce, yaşayabilecekleri olası olumsuzlukları düşünerek endişe duymaya başlarlar. Söz konusu sosyal etkileşim sırasında da olumsuz eleştiri almamak için kendi davranışları üzerine çok fazla odaklanırlar (“ yüzüm kızardı mı, terliyorum, acaba fark ettiler mi, yüzümde aptal bir ifade mi var?…), be nedenle de dikkatleri dağılabilir , performansları gerçekten de düşebilir ve olumsuz geri bildirim alabilirler. Olumsuz duyguları genellikle ilgili sosyal durum sona erdikten sonra da devam eder, anıyı zihinlerinde tekrar tekrar canlandırır ve sadece olumsuz noktalara odaklanırlar.